Ahụ́ mmadụ na otú e si emepụta ya adọrọwo mmasị ndị ọkà mmụta sayensị na ndị nchọpụta ruo ọtụtụ narị afọ. Ọ bụ ezie na anyị maara ọtụtụ ihe banyere ọrụ nke akụkụ ahụ na usoro dị iche iche, a ka nwere ụfọdụ ihe omimi na-agbagwoju anya nke a ka edozibeghị. Otu n'ime ihe omimi ndị ahụ bụ ma ụmụ nwoke nwere ọnụ ara - ọchịchọ ịmata ihe nke masịrị ndị ọkachamara ruo ọtụtụ afọ.
N'akụkọ ihe mere eme, ajụjụ maka ihe kpatara ụmụ nwoke ji enwe ara ewepụtala echiche na echiche dị iche iche. Iji mee ka ihe a pụta ìhè, ndị nchọpụta nyochara n'ime embryology na genetics iji chọpụta ihe kpatara ya.
Mmepe embrayo mammalian bụ isi ihe iji ghọta ịdị adị nke ara ara na nwoke ma nwanyị. N'oge mmalite nke mmepe, tupu ekpebie mmekọahụ, usoro ihe ọmụmụ nke ndu enweelarị ikike ịmepụta ara ara. Ọnụnọ nke chromosome Y na-ebute ntọhapụ nke testosterone, na-eduga na mmepe nke àgwà nwoke. Otú ọ dị, n'oge a, nipples amalitelarị, ya mere, nipples dị na ma ndị nwoke ma ndị nwanyị.
Ọzọkwa, myirịta dị n'etiti embrayo nwoke na nwanyị na-agabiga ara ara. Ọtụtụ akụkụ na atụmatụ ndị ọzọ, dị ka ihe owuwu nke pelvis na larynx, na-etolitekwa na mbụ n'enweghị ọdịiche dị n'etiti nwoke na nwanyị. Enwere ike ịsị na ndakọrịta evolushọn a dị n'etiti nwoke na nwanyị bụ otu mkpụrụ ndụ ihe nketa nke mmadụ niile na-ekekọrịta.
Ọ dịkwa mma ịmara na ọnụ ara na-arụ ọrụ dị mkpa maka ụmụ nwanyị - inye nwa ara. Site na usoro ndu, ụmụ nwanyị ga-enwerịrị ọnụ ara na-arụ ọrụ ka ha wee nwee ike ịzụlite ụmụ. Otú ọ dị, maka ụmụ nwoke, ọnụ ara na-abaghị uru ọ bụla. Ha enweghị mammary glands ma ọ bụ ducts dị mkpa iji mepụta mmiri ara ehi. Ya mere, ha na-anọgide na-arụ ọrụ fọdụrụnụ na-enweghị mkpa physiological.
Ọ bụ ezie na ịdị adị nke ọnụ ara nwoke nwere ike iyi ihe mgbagwoju anya, ọ dị mkpa ịghọta na ha bụ naanị ihe fọdụrụ na mmepe embrayo anyị. N'ụzọ bụ isi, ọ bụ ihe sitere na mkpụrụ ndụ ihe nketa anyị yana ụkpụrụ nke ahụ mmadụ jikọtara ọnụ.
N'agbanyeghị nkọwa sayensị, ọnụ ara nwoke na-ebukarị ihe gbasara ịma mma na mkparị ọha mmadụ. Ihe atụ nke ndị nwoke a ma ama na-eyi uwe na-ekwesịghị ekwesị ma ọ bụ ikpughe ọnụ ara ha n'ihu ọha akpatala asịrị na esemokwu. Agbanyeghị, ụkpụrụ mmekọrịta ọha na eze na-etolite na mkparịta ụka gbasara nnabata anụ ahụ na nkwupụta onwe onye na-apụtawanye ìhè.
N'ihe niile, ihe omimi nke ihe mere ụmụ nwoke ji enwe ara bụ gbanyere mkpọrọgwụ na usoro mgbagwoju anya nke mmepe embrayo na mkpụrụ ndụ ihe nketa. Ọ bụ ezie na ọ pụrụ iyi ihe ijuanya, ọ bụ ihe na-egosi àgwà anyị na-emekarị dị ka ụmụ mmadụ. Ka anyị na-aga n'ihu na-ekpughe ihe nzuzo nke bayoloji, ọ dị oke mkpa ịkwalite ọha mmadụ na-anabata ya na nsonye, ebe a na-ele ọnụnọ nke ọnụ ara nwoke anya dị ka ihe okike na nke na-abaghị uru nke mgbanwe mmadụ.
Oge nzipu: Ọktoba 28-2023